สถานการณ์และสภาพปัญญา
สถานการณ์และการเปลี่ยนแปลง
การเปลี่ยนแปลงของสถานการณ์ตามช่วงเวลา ก่อเกิดทั้งปัญหาและโอกาสในการปรับตัวของกลุ่มชนเผ่าพื้นเมืองตลอดเวลา ชาวอูรักลาโว้ยจึงไม่แตกต่างจากชนเผ่าพื้นเมืองอื่นๆ ที่ยังคงต้องแสวงหาสิทธิขั้นพื้นฐาน ถึงแม้ปัญหาเรื่องสถานะบุคคลและการเข้าถึงบริการของรัฐขั้นพื้นฐานจะมีโอกาสมากขึ้น แต่ยังผูกพันอยู่กับสถานการณ์อยู่อาศัย เพราะการไม่มีความมั่นคงด้านที่อยู่อาศัยได้กระทบต่อการเข้าถึงบริการของรัฐขั้นพื้นฐานด้วย และการเข้าถึงทรัพยากรธรรมชาติที่กิจกรรมการดำรงชีวิตและหาเลี้ยงชีพได้ถูกผลักให้เป็นกิจกรรมที่ผิดกฏหมายอนุรักษ์และพื้นที่คุ้มครองทางทะเล การทำมาหากินจากทรัพยากรทางทะเลจึงยากลำบากมากขึ้น